आमचे इतर लेख वाचण्यासाठी आणि व्हिडीओ पाहण्यासाठी क्लिक करा : फेसबुक , युट्युब
डिसेंबर सुरु झाला आणि थंडी पडली की चाहूल लागते ती ख्रिसमस आणि इंग्रजी नव-वर्षाची. डिसेंबर महिन्यातील शेवटच्या उत्साहपूर्ण दिवसांमध्ये आपण कोणत्या जाती-धर्माचे आहोत याचा विचार न करता एकमेकांच्या आनंदामध्ये उत्साहाने सामील होतो. फक्त ख्रिसमसच नाही तर जीवनात सकारात्मकता आणि उत्साह वाढवणारा कोणताही सण साजरा करण्यात कमीपणा किंवा लाज बाळगण्याचं काय कारण?
पण ख्रिसमस ज्याच्या स्मरणार्थ साजरी केली जाते तो येशू ख्रिस्त ‘ज्यू’ असल्याने हि*टल*र आणि ना*झी पक्षाने जर्मनीमध्ये साजरा होणाऱ्या ख्रिसमसचं स्वरूप बदलायचं ठरवलं होतं. पण जर्मनीमध्ये वर्षानुवर्षे साजरा होणाऱ्या ख्रिसमस सणाचं स्वरूप हि*टल*र पूर्णतः बदलू शकला नाही. ख्रिसमसचं स्वरूप पूर्णतः बदलण्याच्या हि*टल*रच्या प्रयत्नांचा आढावा घेण्यासाठी हा विशेष लेख..
पूर्वीपासूनच जर्मनीमध्ये ख्रिसमस रुजलं आहे. ख्रिसमस ट्री, ख्रिसमसच्या दिवशी तयार केले जाणारे जिंजरब्रेड हाऊसेस आणि ख्रिसमसच्या काळात ठिकठिकाणी लागणारे बाजार या सर्व गोष्टींची सुरुवात जर्मनी आणि त्याच्या आजूबाजूच्या प्रदेशातूनच झाली आहे. खरं तर, आज ज्या ख्रिसमसच्या परंपरा पाळल्या जात आहेत त्यापैकी बहुतेक ख्रिश्चन धर्म सुरु होण्याचाही आधीच्या आहेत. कॅथलिक चर्चने जर्मनी आणि युरोपमधील अनेक ठिकाणच्या मूर्तिपूजक परंपरांचे पालन केले आणि या परंपरा येशू ख्रिस्ताचा जन्मोत्सव म्हणून साजरा होऊ लागल्या असाही युक्तिवाद अनेक लोक करतात. पण याची सत्यासत्यता पडताळणे गरजेचे आहे.
येशू ख्रिस्त ज्यू असल्याने, ख्रिसमस हा ख्रिश्चन सण म्हणून साजरा करणे हि*टल*रला मान्य नव्हते. त्याच्यामते, ख्रिसमस सणाची पाळंमुळं जर्मन संस्कृतीमध्ये असून ती लोकांना माहित होणे आवश्यक आहे. हि*टल*रने ‘ख्रिसमसच्या ना*झीकरण’ मोहिमेचा वापर करून आपल्या विचारधारेचा अधिकाधिक प्रचार करण्याची संधी साधली.
सातव्या शतकाच्या दरम्यान, कोलंबनस आणि सेंट बॉनिफेस या दोघांनी केलेल्या प्रचंड धर्मप्रसाराच्या कार्याने जर्मनीचे बहुतांश लोक ख्रिश्चन आहेत. ना*झींना जो कट्टर आणि हिंसक स्वरूपाचा राष्ट्रवाद निर्माण करायचा होता त्यात या धर्माने अडथळा आणला असता. ना*झींच्या मते यावर एकमेव उपाय म्हणजे “ख्रिसमस”ऐवजी “जर्मन हिवाळी परंपरा” किंवा “जर्मन विंटर ट्रेडीशन्स” साजरे करणे.
एका अमेरिकन पत्रकाराच्या मते, ‘नाझींना जर्मनीमधील ख्रिश्चन धर्म संपुष्टात आणायचा होता आणि त्या जागी जर्मनीची प्राचीन ‘मूर्तिपूजक’ परंपरा पुन्हा सुरु करायची होती. तसेच त्यांना जर्मनीतील जुन्या आदिवासी देवतांबरोबरच ना*झी विचारधारेवर आधारित नवी ‘मूर्तिपूजक’ परंपरादेखील सुरु करायची होती.’
ख्रिसमसचे ना*झीकरण:
मोठ्या प्रमाणात लोकांवर प्रभाव असलेल्या ख्रिसमस सणावर हि*टल*रला पूर्णपणे बंदी घालता येणार नव्हती. त्यामुळे त्याला कपटीपणानेच ख्रिसमसचं ना*झीकरण करावं लागणार होतं. गुप्त पोलिस पत्रकारांनी १९२१ साली सुरुवातीच्या ना*झी ख्रिसमसच्या वर्णन केले आहे. त्या वर्णनानुसार, म्युनिकमध्ये हजारो समर्थकांना दिलेल्या भाषणात हि*टल*रने जगाच्या मुक्तीदात्याला वधस्तंभावर लटकावण्याबद्दल ‘भ्याड’ ज्यूंना फटकारले आणि “त्यांचा नाश होईपर्यंत मी शांत बसणार नाही” असेही हि*टल*र बोलला. याच कार्यक्रमाच्या वेळी कामगार वर्गातील सदस्यांना भेटवस्तू दिल्या जात असताना हि*टल*र आणि उपस्थितांनी ख्रिसमस ट्री भोवती कॅरॉलचे गायन केले.
१९३३ साली ना*झींनी सत्ता हाती घेतली तेव्हा त्यांनी ‘ख्रिसमस’ सणाला ‘जुल्फेस्ट’ असे नाव देऊन अप्रत्यक्षपणे ख्रिसमसच्या परंपरांवर बंदी आणण्याचा प्रयत्न केला. येशू ख्रिस्ताच्या जन्माऐवजी हिवाळ्यातील ‘जर्मन सॉल्टीस’चा प्रचार करण्याचा हा प्रयत्न होता. ख्रिश्चन धर्म हा मूळ जर्मन परंपरांवर आधारित आहे असा युक्तिवाद ना*झी राजवट करीत असे. ख्रिसमसचा सण हा येशू ख्रिस्ताचा जन्मोत्सव नसून ‘सूर्याच्या पुनर्जन्माचा’ उत्सव आहे असा दावा त्यांनी केला होता. याशिवाय त्यांनी ‘स्वस्तिक’ हे सूर्याचे प्राचीन चिन्ह असल्याची बातमी पसरवली आणि सांता हे मूळतः जर्मन देव ‘ओडिन’चे प्रतीक आहे असाही दावाही नाझी राजवटीने केला.
ना*झी राजवटीने सांताची पोस्टर्स “द सॉल्स्टिस मॅन” म्हणून प्रसिद्ध केली. याशिवाय त्यांनी येशू ख्रिस्त आणि मॅरी यांना आर्य-सदृश आणि गौर वर्णाचे दाखविण्याचा प्रयत्न केला. ख्रिसमस ट्रीला ‘लाईट ट्री’ म्हणून नाव देण्यात आले. त्यावरील स्टार ना*झी राजवटीच्या काळात स्वस्तिक बनला होता. ख्रिसमसविरोधी उपक्रमाचा कळस म्हणजे ना*झी राजवटीने ख्रिसमसचा प्रसिद्ध “कमिंग ऑफ ख्रिस्ट” हा संदेश बदलून त्या जागी “कमिंग ऑफ हि*टल*र” संदेश देणे सुरु केले.
विविध गाण्यांच्या ना*झी आवृत्त्या सादर करून लोकप्रिय ख्रिसमस कॅरोलचे बोल बदलण्याच्या ना*झी राजवटीच्या मोहिमा होत्या. या ना*झी कॅरोल्समध्ये कुठेही ख्रिश्चन धर्म किंवा येशू ख्रिस्ताचा कोणताही संदर्भ नव्हता. त्याशिवाय, बलाढ्य ना*झी राजवटीला चालना देण्यासाठी खेळण्यांतले लहान जर्मन सैनिक, रणगाडे आणि लढाऊ विमानांनी खेळण्यांची दुकाने भरलेली होती. गृहिणींना स्टार्स आणि ख्रिसमस ट्रीजऐवजी पक्षी आणि स्वस्तिकांच्या आकाराची बिस्किटे तयार करण्यास प्रोत्साहन दिले गेले.
ख्रिसमसचे ना*झीकरण करण्यात अयशस्वी:
सरकारने आपली सर्वतोपरी ताकद यु*द्धासाठी लावल्यानंतर हे सगळं १९४४च्या सुमारास थांबलं. ख्रिसमसमागील ख्रिश्चन धर्मीय बाब पुसून टाकण्याचा ना*झींचा शेवटचा प्रयत्न म्हणजे ज्या सैनिकांनी यु*द्धात आपले प्राण दिले त्यांच्या स्मरणार्थ हा सण साजरा केला जाणे. यु*द्ध हरल्यानंतर, ख्रिश्चन परंपरा पुन्हा हळूहळू मजबूत होऊन जर्मनीच्या घराघरापर्यंत मूळ ख्रिसमस पोहोचली.
आमचे इतर लेख वाचण्यासाठी आणि व्हिडीओ पाहण्यासाठी क्लिक करा : फेसबुक , युट्युब | Copyright © ThePostman.co.in | All Rights Reserved.
