The Postman
  • विश्लेषण
  • वैचारिक
  • मनोरंजन
  • शेती
  • संपादकीय
  • भटकंती
  • क्रीडा
  • विज्ञान तंत्रज्ञान
  • आरोग्य
  • इतिहास
No Result
View All Result
  • विश्लेषण
  • वैचारिक
  • मनोरंजन
  • शेती
  • संपादकीय
  • भटकंती
  • क्रीडा
  • विज्ञान तंत्रज्ञान
  • आरोग्य
  • इतिहास
No Result
View All Result
The Postman
No Result
View All Result

या बटूग्रहावर पृथ्वीपेक्षाही जास्ती पाण्याचा साठा आहे..

by द पोस्टमन टीम
14 October 2020
in विज्ञान तंत्रज्ञान
Reading Time:1min read
0
Home विज्ञान तंत्रज्ञान

आमचे इतर लेख वाचण्यासाठी आणि व्हिडीओ पाहण्यासाठी क्लिक करा : फेसबुक, युट्युब 


आपल्या सूर्यमालेत मंगळ ग्रह आणि गुरू ग्रहाच्या मधोमध यात एक लघु ग्रहांचा पट्टा आहे. या पट्टयामध्ये ‘सेरेस’ नावाचा एक बटुग्रह आहे. सेरेस हा आपल्या सूर्यमालेतील तीन बटुग्रहांपैकी एक आहे. सेरेसच्या व्यतिरिक्त प्लूटो आणि कायपरच्या पट्ट्यातील एरिस हे दोन बटुग्रह आपल्या सूर्यमालेत आहेत.

सेरेस हा लघुगृह आहे की बटुग्रह हे ठरवण्यासाठी शास्त्रज्ञांना बरीच मेहनत घ्यावी लागली होती, कारण लघु ग्रहांच्या पट्ट्यात असणारा सेरेस हा इतर लघु ग्रहांच्या तुलनेत आकाराने मोठा होता. त्यामुळे त्याला बटु ग्रहाचा दर्जा देण्यात यावा असे अनेकांना वाटत होते. खरंतर सेरेस नेमका कुठल्या प्रकारात मोडतो, याविषयीचा वाद त्याचा शोध लागला तेंव्हापासूनच सुरू झाला होता.

ग्यूसीपे पियाझी या अंतराळ संशोधकाने १८०१ साली एक चकाकणारा ग्रह अवकाशात शोधून काढला, सुरुवातीला त्याला असे वाटले की हा एक धूमकेतू आहे.

पण ज्यावेळी त्याने दुसऱ्या एका अंतराळ संशोधकाशी सल्लामसलत केली त्यावेळी त्याचा लक्षात आले की हा एक धूमकेतू नसून एक ग्रह आहे. ग्यूसीपेने त्या ग्रहाचे नामकरण “सेरेस” असे केले. सेरेस हे ग्रीक पुराणातील एका कृषि देवतेचे नाव आहे.

कालांतराने याच सेरेसच्या आवती भोवती असंख्य लहान मोठे लघुग्रह आढळून आले, पुढे हा लहान लहान आकरांच्या लघु ग्रहांचा पट्टाच असल्याचे संशोधनात निष्पन्न झाले. या लघु ग्रहांच्या पट्टयात सेरेस असल्याने त्याला देखील लघुग्रह घोषित करण्यात आले.

सेरेस हा या पट्ट्यातील सर्वात मोठा लघुग्रह आहे आणि तो सूर्यमालेतील एकमेव बटुग्रह म्हणून देखील गणला जातो. त्याच्या व्यतिरिक्त प्लूटो आणि एरिस हे दोन बटुग्रह सूर्यमालेच्या बाहेरील भागात आहेत.

सेरेस हा त्याच्या सभोवताली असणाऱ्या इतर लघुग्रहांच्या तुलनेत आकाराने गोल आणि त्याच्या विषववृत्तीय भागात जरासा फुगीर आहे, त्यामुळे तो लघुग्रहांपेक्षा वेगळा सिद्ध झाला आहे. २००६ साली सेरेसला बटुग्रहाचा दर्जा प्रदान करण्यात आला, याच वर्षी प्लूटोचा ग्रहाचा दर्जा काढून त्याला बटुग्रहाचा दर्जा देण्यात आला.

हे देखील वाचा

जगण्यासाठी आवश्यक बनलेल्या वायफायचा शोध हॉलीवूडच्या या अभिनेत्रीने लावलाय

या शास्त्रज्ञाने अवघ्या २५व्या वर्षी नोबेल पारितोषिक पटकावलं होतं

राईट बंधूंनी तब्बल १४ वर्ष विमान निर्मितीसाठी झोकून दिलं होतं

सेरेस ला त्या लघुग्रह पट्टयातील सर्वात मोठा लघुग्रह मानतात. तो सूर्यापासून २.८ अस्ट्रॉनॉमिकल युनिट इतक्या अंतरावर आहे. त्याच्या पर्यंत २२ मिनिटात सूर्यप्रकाश येऊन पोहचत असतो, पृथ्वीवर हाच सूर्यप्रकाश ८.३ मिनिटांत येऊन पोहचतो.

सेरेस हा पृथ्वीपासून ३.५ अस्ट्रोनॉमिक युनिट अंतरावर असून त्याची त्रिज्या पृथ्वीच्या १/१३ व्या भागा इतकी म्हणजेच सरासरी ४७६ किलोमीटर इतकी आहे.

अनेक शास्त्रज्ञांच्या मते सेरेस हा एक “अविकसित” अथवा “भ्रूण अवस्थेतील” ग्रह आहे. सेरेस हा एक ग्रह म्हणून विकसित होणार होता पण तो तसा विकसित होऊ शकला नाही. असं मानलं जातं ४.५ अब्ज वर्षांपूर्वी जेव्हा आपली सूर्यमाला तयार होत होती, त्यावेळी गुरुत्वाकर्षणातून निर्माण झालेल्या धुलिकनांच्या एकत्र येण्याने सेरेसची निर्मिती झाली होती.

सेरेस हा देखील बुध, गुरू,शुक्र आणि पृथ्वी यांच्याप्रमाणेच एक टेरेस्ट्रीयल ग्रह आहे, असे मानले जाते. पृथ्वीप्रमाणेच याच्याही पोटात विविध भु आवरणे असावेत असं अनेक शास्त्रज्ञांना वाटते. सेरेसचा गर्भ हा दगडी स्वरूपाचा असून त्यावर पाण्याचे आणि बर्फाचे आवरण आहे, असं शास्त्रज्ञ मानतात.

सेरेसवर पृथ्वीपेक्षा जास्त पाणी आहे, असं शास्त्रज्ञांचे मत असून ते आता तिथे कुठल्या प्रकारचे जीवन आहे की नाही, यावर संशोधन करीत आहेत.

ADVERTISEMENT

सेरेसचा आतील भाग हा टणक पाषाणी असून त्याठिकाणी मोठ्या प्रमाणावर मिठाचे साठे आहेत. पण हे मीठ आपल्यासारखे सोडियम क्लोराईड नसून मॅग्नेशियम सल्फेट असल्याचे शास्त्रज्ञ मानतात.

सेरेस हा मंगळ आणि गुरू ग्रहाच्या मधील कक्षेत सूर्याला प्रदक्षिणा मारत असतो. त्याला सुर्यप्रदक्षिणा पूर्ण करायला ४.७ वर्ष कालावधी लागतो, म्हणजेच १६८२ दिवसांचा कालावधीत त्याची एक प्रदक्षिणा पूर्ण होते.

सेरेसवरील दिवस हा सर्वात लहान असून तिथे फक्त ९ तासांचा दिवस असतो, बाकी वेळ रात्र असते.

सेरेस हा त्याच्या भ्रमण कक्षेत ४ अंशाने झुकलेला असून त्याचे प्लेन ऑफ ऑरबीट सूर्याला समांतर आहे, याच कारणाने त्याठिकाणी कुठलेही पृथ्वीसारखे ऋतुचक्र अस्तित्वात नाही.

सेरेसच्या वातावरणात पाण्याची वाफ असल्याचे अनेक पुरावे आढळले आहेत. ही पाण्याची वाफ सेरेसवर असलेल्या बर्फाच्या ज्वालामुखीमुळे आणि बर्फ वितळल्यामुळे असल्याचे मानले जाते. सेरेसवर आढळून आलेल्या पाण्यामुळे या ठिकाणी जीवन असण्याची शक्यता शास्त्रज्ञांनी वर्तवली आहे.

२०१५ साली डॉन नावाचे एक अंतराळयान नासाने अवकाशात पाठवले होते. या अंतराळ यानाने अवकाशात अनेक ब्राईट स्पॉट्स शोधून काढले असून यामुळे जगभरातील शास्त्रज्ञामध्ये याविषयी संभ्रम निर्माण झाला आहे.

याविषयी अनेक सिद्धांत समोर आले असून एका सिद्धांतानुसार हे स्पॉट्स सोडियम कार्बोनेटचे असल्याचा दावा करण्यात आला आहे, पण याविषयी अजूनतरी कुठलाच सबळ असा पुरावा शास्त्रज्ञांकडे नाही.

भविष्यात शास्त्रज्ञ या विषयात अजून संशोधन करणार असून या रहस्यमय सेरेस ग्रहावर काही सापडते का ? यावर सर्वांचेच लक्ष लागून आहे.


आमचे इतर लेख वाचण्यासाठी आणि व्हिडीओ पाहण्यासाठी क्लिक करा : फेसबुक, युट्युब | Copyright © ThePostman.co.in | All Rights Reserved. 

Share this:

  • Twitter
  • Facebook

Related

ShareTweetShare
Previous Post

स्वतःचा देश सोडून आजीवन ब्रह्मचर्य पत्करून भारतीयांची सेवा करणारी भगिनी

Next Post

नेहरूंनी अहमदनगरच्या कारागृहात असताना लिहिलेल्या पुस्तकावरची ही मालिका प्रचंड गाजली होती

द पोस्टमन टीम

द पोस्टमन टीम

Related Posts

मनोरंजन

जगण्यासाठी आवश्यक बनलेल्या वायफायचा शोध हॉलीवूडच्या या अभिनेत्रीने लावलाय

3 January 2021
या शास्त्रज्ञाने अवघ्या २५व्या वर्षी नोबेल पारितोषिक पटकावलं होतं
विज्ञान तंत्रज्ञान

या शास्त्रज्ञाने अवघ्या २५व्या वर्षी नोबेल पारितोषिक पटकावलं होतं

4 December 2020
राईट बंधूंनी तब्बल १४ वर्ष विमान निर्मितीसाठी झोकून दिलं होतं
विज्ञान तंत्रज्ञान

राईट बंधूंनी तब्बल १४ वर्ष विमान निर्मितीसाठी झोकून दिलं होतं

4 December 2020
जगातील सगळ्यात मोठ्या प्रयोगशाळेत नटराजाची मूर्ती का ठेवण्यात आली आहे..?
विज्ञान तंत्रज्ञान

जगातील सगळ्यात मोठ्या प्रयोगशाळेत नटराजाची मूर्ती का ठेवण्यात आली आहे..?

27 October 2020
रेल्वे परीक्षेत नापास झालेला हा शास्त्रज्ञ नोबेल पुरस्कार पटकावणारा एकमेव पाकिस्तानी ठरला
विज्ञान तंत्रज्ञान

रेल्वे परीक्षेत नापास झालेला हा शास्त्रज्ञ नोबेल पुरस्कार पटकावणारा एकमेव पाकिस्तानी ठरला

25 October 2020
सर सी व्ही रमन यांना नोबेल जिंकण्याची इतकी खात्री होती की त्यांनी चार महिने आधीच स्वीडनचं तिकीट काढलं होतं
विज्ञान तंत्रज्ञान

सर सी व्ही रमन यांना नोबेल जिंकण्याची इतकी खात्री होती की त्यांनी चार महिने आधीच स्वीडनचं तिकीट काढलं होतं

21 October 2020
Next Post
नेहरूंनी अहमदनगरच्या कारागृहात असताना लिहिलेल्या पुस्तकावरची ही मालिका प्रचंड गाजली होती

नेहरूंनी अहमदनगरच्या कारागृहात असताना लिहिलेल्या पुस्तकावरची ही मालिका प्रचंड गाजली होती

चीनला एकसंध करणाऱ्या या सम्राटाने अमरत्वाचा ध्यास घेतला होता

चीनला एकसंध करणाऱ्या या सम्राटाने अमरत्वाचा ध्यास घेतला होता

Leave a Reply Cancel reply

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

  • Trending
  • Comments
  • Latest
दोन भावांच्या टोकाच्या वादातून ‘आदिदास’ आणि ‘पुमा’ या जगप्रसिद्ध ब्रँड्सचा जन्म झालाय!

दोन भावांच्या टोकाच्या वादातून ‘आदिदास’ आणि ‘पुमा’ या जगप्रसिद्ध ब्रँड्सचा जन्म झालाय!

21 April 2020
शास्त्रज्ञांच्या मते पुढची जागतिक महामारी कोंबड्यांमुळे पसरेल..!

शास्त्रज्ञांच्या मते पुढची जागतिक महामारी कोंबड्यांमुळे पसरेल..!

20 June 2020
हा लेख वाचून कळेल की KGF म्हणजे नुसतीच हाणामारी नाही..!

हा लेख वाचून कळेल की KGF म्हणजे नुसतीच हाणामारी नाही..!

11 January 2021

अफगाणी सैनिकांसाठी युद्धभूमीवर काळ बनलेले हरी सिंह ‘नलवा’

16 January 2021
भारतीय औषध कंपन्यांनी जागतिक औषध माफियांची मक्तेदारी कायमची संपवली आहे

भारतीय औषध कंपन्यांनी जागतिक औषध माफियांची मक्तेदारी कायमची संपवली आहे

6
म्हणून हिटलरने त्याचा देह त्याच्या धर्माप्रमाणे दफन न करता हिंदूंप्रमाणे जाळण्याचे आदेश दिले होते

म्हणून हिटलरने त्याचा देह त्याच्या धर्माप्रमाणे दफन न करता हिंदूंप्रमाणे जाळण्याचे आदेश दिले होते

3
“रावण – राजा राक्षसांचा” : रावणाच्या जीवनावरील खिळवून ठेवणारी कादंबरी

“रावण – राजा राक्षसांचा” : रावणाच्या जीवनावरील खिळवून ठेवणारी कादंबरी

2
स्वतः तयार केलेल्या सोलर कारवर ३५०० किमीचा सफर करणारा मराठी माणूस

स्वतः तयार केलेल्या सोलर कारवर ३५०० किमीचा सफर करणारा मराठी माणूस

2
हा भारतीय गुप्तचर अधिकारी नसता तर जगाच्या नकाशावर बांग्लादेश दिसला नसता

हा भारतीय गुप्तचर अधिकारी नसता तर जगाच्या नकाशावर बांग्लादेश दिसला नसता

20 January 2021
जाणून घ्या, झाडांचे पुनर्रोपण कसे करतात?

जाणून घ्या, झाडांचे पुनर्रोपण कसे करतात?

16 January 2021
हा लेख वाचून कळेल की KGF म्हणजे नुसतीच हाणामारी नाही..!

हा लेख वाचून कळेल की KGF म्हणजे नुसतीच हाणामारी नाही..!

11 January 2021

पुणे करारावर सही करताना बाबासाहेबांच्या डोळ्यात पाणी आलं होतं..

4 January 2021

Recent News

हा भारतीय गुप्तचर अधिकारी नसता तर जगाच्या नकाशावर बांग्लादेश दिसला नसता

हा भारतीय गुप्तचर अधिकारी नसता तर जगाच्या नकाशावर बांग्लादेश दिसला नसता

20 January 2021
जाणून घ्या, झाडांचे पुनर्रोपण कसे करतात?

जाणून घ्या, झाडांचे पुनर्रोपण कसे करतात?

16 January 2021
हा लेख वाचून कळेल की KGF म्हणजे नुसतीच हाणामारी नाही..!

हा लेख वाचून कळेल की KGF म्हणजे नुसतीच हाणामारी नाही..!

11 January 2021

पुणे करारावर सही करताना बाबासाहेबांच्या डोळ्यात पाणी आलं होतं..

4 January 2021

Browse by Category

  • आरोग्य
  • इतिहास
  • क्रीडा
  • ब्लॉग
  • भटकंती
  • मनोरंजन
  • राजकीय
  • विज्ञान तंत्रज्ञान
  • विश्लेषण
  • वैचारिक
  • शेती
  • संपादकीय

Recent News

हा भारतीय गुप्तचर अधिकारी नसता तर जगाच्या नकाशावर बांग्लादेश दिसला नसता

हा भारतीय गुप्तचर अधिकारी नसता तर जगाच्या नकाशावर बांग्लादेश दिसला नसता

20 January 2021
जाणून घ्या, झाडांचे पुनर्रोपण कसे करतात?

जाणून घ्या, झाडांचे पुनर्रोपण कसे करतात?

16 January 2021

© 2021 Straight Angles Media Solutions Pvt. Ltd.

No Result
View All Result
  • विश्लेषण
  • वैचारिक
  • मनोरंजन
  • शेती
  • संपादकीय
  • भटकंती
  • क्रीडा
  • विज्ञान तंत्रज्ञान
  • आरोग्य
  • इतिहास

© 2021 Straight Angles Media Solutions Pvt. Ltd.

error: एवढं आवडलंय तर शेअर करा, कॉपी कशाला करताय..!