आमचे इतर लेख वाचण्यासाठी आणि व्हिडीओ पाहण्यासाठी क्लिक करा : फेसबुक , युट्युब
आश्चर्य आणि आपल्या कल्पनांच्या पलीकडे असलेल्या अनेक गोष्टी या जगात आपल्या परोक्ष-अपरोक्ष आहेत. मानवी शरीरांच्या अनेक रचना अत्यंत विलक्षण आहेत. निसर्गात अशा कित्येक गोष्टी आहेत, ज्यावर आपला विश्वासही बसू शकत नाही. तर शेपटीसह जन्माला आलेल्या मानवी मुलाची ही एक विशेष कथा आहे. हे उत्परिवर्तन आहे की आणखी काही वाईट आहे याचा अनुमान लावणे मात्र कठीण.
शेपटी घेऊन जन्माला येणे अशा लोकांना विशेष श्रेणीत आणते. अशा प्रकारची ४० पेक्षा कमी प्रकरणे जगभरात नोंदवण्यात आलेली आहेत. अलीकडे, अशा गोष्टी एक मिथक मानली जात असे, इतके हे शारीरिक वैशिष्ट्य दुर्मिळ आहे. परंतु सगळ्याच मानवांना गर्भात असताना शेपटी येत असतेच हे तुम्हाला कदाचित माहित नसेल.
जेव्हा गर्भ पाच किंवा आठ आठवड्यांचा असतो तेव्हा शेपटी बनते, पण ती सहसा अदृश्य होते. अत्यंत क्वचितच प्रसंगी, हे घडत नाही आणि बाळाच्या जन्माच्या वेळी ते हाड वाढते. यालाच खरे मानवी शेपूट म्हणतात. परंतु हे कसे घडते, आपल्याला मानवी शेपटी का मिळते आणि त्यांच्याबरोबर जन्मलेल्या लोकांचे काय होते? अशा गोष्टींचा परामर्श घेण्याचा हा प्रयत्न..
सप्टेंबर २०१९ मध्ये एका तरुणीने एका निरोगी मुलाला जन्म दिला. ती आनंदात होती पण काहीतरी गडबड आहे हे तिच्या लगेच लक्षात आले. बाळाच्या पाठीवर काहीतरी विचित्र दिसल्याने तिच्या डॉक्टरांनी ते तपासले. ती विचित्र गोष्ट शेपटीसारखी दिसत होती. याआधी कोणीही असे काही पाहिले नव्हते.
दहा दिवस रुग्णालयात राहिल्यानंतर बाळाला बालरोग शस्त्रक्रिया विभागात पाठवण्यात आले. बाळाच्या आईला आजारपणाची, किरणोत्सर्गाच्या संपर्काची किंवा औषधांच्या वापराची कोणतीही मेडिकल हिस्ट्री नव्हती. याशिवाय तिच्या कुटुंबात कोणालाही शेपटीसारखे नव्हते, यामुळे हे होणे अनपेक्षित होते.
डॉक्टरांनी बाळाची तपासणी केली आणि इतर कोणतीही विसंगती आढळली नाही. हातपाय ठीक होते आणि शरीरावर कुठेही विचित्र खुणा नव्हत्या. परंतु ६ सेमी लांब आणि खालच्या बाजूने मागून बाहेर पडलेल्या या विलक्षण शेपटाने डॉक्टरांनासुद्धा चकित केले. हे शेपूट मऊ टिशूंचे बनलेले होते आणि कोणतीही हालचाली करीत नव्हते. एमआरआय स्कॅनमध्ये कोणतेही हाड किंवा कूर्चा नसल्याचे दिसून आले.
त्यावरून डॉक्टर अंतिम निष्कर्षापर्यंत आले, ही एक खरी मानवी शेपटी होती. गर्भामध्ये विकसित होत राहिलेला एक पूर्णतः वेगळा अवयव. मणक्याशी कोणताही संबंध नसल्यामुळे आणि शेपटीला हाडे नसल्यामुळे डॉक्टरांनी ती काढण्यासाठी शस्त्रक्रिया करण्याचा निर्णय घेतला. सुदैवाने बाळासाठी, शस्त्रक्रिया यशस्वी झाली आणि एक ऑपरेशन पूर्ण झाल्यावर शेपूट काढले गेले. तो मुलगा मानवी शेपूट असल्याचे निदान होण्यापासून पूर्णपणे अनभिज्ञ होता.
मानवी शेपटीला ‘वेस्टिगियल शेपटी’ म्हणूनही ओळखले जाते. वेस्टिगियल म्हणजेच अवशेष. कधीकाळी आपल्या पूर्वजांनासुद्धा शेपटी होती याचा हा “अवशेष” आहे, असा याचा अर्थ होऊ शकतो. मानवांमध्ये, अशा प्रकारच्या पूर्वजांच्या अवशेषांचे इतर अनेक प्रकार आहेत. या अवशेषांमध्ये शहाणपण, दात आणि अगदी शेपटीचाही समावेश होतो. शेपटीसारख्या अवयवाचा मानवी शरीराला काहीही उपयोग नाही. परंतु केसांप्रमाणे तेही विकसित होते.
१८८० च्या दशकापर्यंत मानवी शेपटीत स्वारस्य असलेल्या शास्त्रज्ञांनी काही जण शेपटीसह का जन्माला येतात याबद्दल सांगितलेला सिद्धांत म्हणजे मानवी शेपूट अपूर्ण रिग्रेशनमुळे (प्रतिगमनामुळे) निर्माण होते असा आहे. मूलतः, गर्भामधील भ्रूण शेपटीचे संपूर्ण शोषण होऊ देत नाही. हा निष्कर्ष आणि सिद्धांत अनेक वर्ष टिकून राहिला.
अर्थात, हा फक्त एक सिद्धांत आहे आणि हे का घडते याचे तंतोतंत कारण कोणालाही ठाऊक नाही. परंतु हे गुण अनुवांशिक असल्याचेसुद्धा दिसत नाही. शेपटीचे विकसन मुलींपेक्षा मुलांमध्ये होण्याची शक्यता जास्त असते. या विकसित शेपटींमध्ये सामान्यत: त्वचा, स्नायू आणि मज्जातंतू असतात.
आजपर्यंतच्या सर्वांत लांब शेपटीची नोंद तब्बल १८ सेंटीमीटर इतकी आहे आणि ही शेपूट एका सतरा वर्षीय भारतीय मुलाची होती. त्याने आयुष्यभर ती इतरांपासून लपवून ठेवली होती. क्लिनिकमध्ये बसलेले असताना आणि दैनंदिन कामे करताना त्याने अस्वस्थतेची तक्रार डॉक्टरांना केली तेव्हाच ते डॉक्टरांच्या लक्षात आले.
या कथेबद्दल धक्कादायक बाब म्हणजे जगभरात मानवी शेपटीची चाळीसपेक्षा कमी प्रकरणे असली तरी विकसनशील देशांमध्ये हा आकडा मोठा असू शकतो आणि दुर्दैवाने, संपूर्ण समाज अशा व्यक्तीकडे अनुकूलपणे पाहत नाही. तर या गोष्टीकडे समाज विचित्र नजरेने पाहतो. त्यामुळे अनेकदा अशी प्रकरणे बाहेरही येत नाहीत.
आमचे इतर लेख वाचण्यासाठी आणि व्हिडीओ पाहण्यासाठी क्लिक करा : फेसबुक , युट्युब | Copyright © ThePostman.co.in | All Rights Reserved.