आमचे इतर लेख वाचण्यासाठी आणि व्हिडीओ पाहण्यासाठी क्लिक करा : फेसबुक , युट्युब
स्विस लोकसाहित्याचा नायक ‘विल्यम टेल’ स्वित्झर्लंडचा राष्ट्रीय गौरव आणि स्वातंत्र्याचे प्रतीक बनला आहे. आपल्या मुलाच्या डोक्यावरील सफरचंदाचे बाण मारून दोन तुकडे करण्यासाठी तो प्रसिद्ध आहे. स्वित्झर्लंड ऑस्ट्रियाच्या अधिपत्याखाली असताना इसवी सन १३०० च्या सुमारास टेलने तिरंदाजीच्या माध्यमातून आपला पराक्रम दाखवून दिला. स्वतंत्र विचारसरणीच्या टेलने ऑस्ट्रियन अधिकाऱ्याला सलाम करण्यास नकार दिला.
विल्यम टेल हा स्वित्झर्लंडचा लोक नायक आहे. पौराणिक कथेनुसार, टेल हा धनुर्विद्येचा एक तज्ज्ञ निशाणपटू होता ज्याने उरीच्या कॅंटनमध्ये अल्टेडॉर्फमध्ये स्थित ‘हाऊस ऑफ हब्सबर्ग’च्या ऑस्ट्रियन ड्यूक्सच्या अ*त्याचारी ‘लॅण्डबर्गर गेस्लरची’ ह*त्या केली. टेलच्या अवज्ञेने लोकसंख्येला बंड उघडण्यास आणि शेजारच्या श्वाइझ आणि उन्टरवाल्डेन यांच्याशी परदेशी शासकांविरूद्ध करार करण्यास प्रोत्साहित केले. हाच आजच्या स्विस संघराज्याचा पाया आहे.
अर्नोल्ड वॉन विंकेलरीड सेम्पाचच्या नायकासह टेल ही स्विस राष्ट्रीय इतिहासलेखनातील मध्यवर्ती व्यक्ती आहे. एकोणिसाव्या शतकातील आधुनिक स्वित्झर्लंडच्या रचनात्मक अवस्थेत टेल हा एक प्रतीक म्हणून महत्वाचा होता. याच कालावधीला जीर्णोद्धार आणि पुनर्जन्म कालावधी म्हणून ओळखले जाते. तसेच अठराव्या ते एकोणिसाव्या शतकातील युरोपच्या विस्तीर्ण इतिहासातही विलियम टेलला अनन्यसाधारण महत्त्व आहे. ऑस्ट्रियन लोकांनी आता स्वित्झर्लंड काय आहे यावर सातशे वर्षांपूर्वी दंतकथा सुरू केली.
ऑस्ट्रियाचा शासक, लँडबर्गर गेस्लरने बाजारपेठेत येणाऱ्या प्रत्येक प्रवाशाने खांबावर टांगलेल्या त्याच्या हॅटला सलाम करण्याचा आदेश दिला होता. टेल या आदेशानंतर प्रथमच बाजारपेठेत फिरण्यासाठी आला होता. एक उत्तम सैनिक असूनही त्यालासुद्धा हा नियम लागू होता. पण स्वाभिमानी टेलने हॅटला सलाम करण्यास स्पष्ट नकार दिला. परिणामी त्याला ताबडतोब अटक करण्यात आली.
पण गेसलरला टेलचे कौशल्य माहित असल्याकारणाने त्याने टेलला मृत्युदंड देण्याचे टाळले. पण गेसलरने त्याच्या मुक्ततेसाठी त्याच्यासमोर एक भयाण अट ठेवली. ती अट म्हणजे त्याच्या मुलाच्या डोक्यावर २० पेस (अंदाजे ६० फूट) अंतरावर ठेवलेल्या सफरचंदात बाण मारावा, अन्यथा दोघांनाही मृत्युदंड देण्यात येणार होता.
पौराणिक कथेनुसार, टेलने आपल्या मुलाच्या डोक्यावरील सफरचंद धनुष्य-बाणाच्या साहाय्याने यशस्वीरित्या विभाजित केले आणि कालांतराने गेसलरलासुद्धा ठा*र मारले. अशा प्रकारे त्याने जाचक शासकांपासून मुक्ततेची चळवळ सुरू केली. यामुळेच स्वित्झर्लंडला स्वातंत्र्य सार्वभौमत्वाचे गोड फळ चाखायला मिळाले. तथापि, बहुतेक लोककथांप्रमाणे ही कथा देखील वादाचा विषय आहे.
१८ नोव्हेंबर १३०७ रोजी सफरचंदाचे दोन भागांत विभाजन करून विलियम टेलने जणू स्वातंत्र्याचे आश्वासनच दिले होते. त्यादिवशी कोणताही अपघात न होता टेलने आपल्या मुलाच्या डोक्यावरील सफरचंद दोन भागांमध्ये बाणाच्या साहाय्याने कापले. पण त्याने एका सफरचंदाचे विभाजन करण्यासाठी दोन बाण आपल्या धनुष्यात पकडले होते. जेव्हा राजा गेसलरने हे दृश्य पहिले तेव्हा त्याने या बद्दल टेलला प्रश्न विचारला. यावर टेलने उत्तर दिले, “जर या प्रयत्नात माझ्या मुलाचा जीव गेला असता तर तत्क्षणी याच बाणाने तुझा प्राण घेतला असता!”
त्याच्या या विधानावर गेसलरच्या तळपायातील आग मस्तकात गेली आणि त्याने टेलला कैद करण्याचे आदेश सैन्याला दिले. टेलला कैद करून कोस्नाचट या किल्ल्यात न्यायचे होते. त्यासाठी टेलला राजाच्या जहाजावर आणण्यात आले. पण ल्युसर्न लेकवरील वादळात, टेल पळून जाण्यात यशस्वी झाला. त्याने थेट कोस्नाचटच्या किल्ल्याचा किनारा गाठला आणि तिथे गेसलर आल्यानंतर त्याने धनुष्य-बाणाच्या साहाय्याने त्याची ह*त्या केली. गेस्लरच्या या प्रचंड अवमानामुळे बंडखोरी होऊन स्विस कॉन्फेडरेशनची स्थापना झाली.
विल्यम टेलची आख्यायिका पंधराव्या शतकात दोन वेगवेगळ्या आवृत्त्यांमध्ये प्रथम दिसते. एक आवृत्ती, सुमारे १४७० पासून लोकप्रिय गाथागीतमध्ये (टेलेनलीड) बर्नमधील मेलचियर रसच्या इतिहासात आढळली. कथेच्या पहिल्या थिएटर रूपांतरणात, टेलनस्पील १५१२ मधील, मुख्य अभिनेता म्हणून टेलला दाखवण्यात आले.
दुसऱ्या आवृत्तीत, १४७० च्या ‘वेज बच व्हॉन सॅरेन’मध्ये टेलला किरकोळ पात्र म्हणून दाखवण्यात आले आहे. टेलच्या फ्रेंच क्रांतिकारक आकर्षणाने स्वित्झर्लंडमध्ये हेल्व्हेटिक रिपब्लिकच्या स्थापनेसह त्याचे प्रतिबिंब सापडले. टेल अल्पकालीन हेल्वेटिक प्रजासत्ताकासाठी एक सुगुणी ठरला. हेल्वेटिक प्रजासत्ताकाच्या अधिकृत शिक्क्यामध्ये टेलची प्रतिमा आहे.
आमचे इतर लेख वाचण्यासाठी आणि व्हिडीओ पाहण्यासाठी क्लिक करा : फेसबुक , युट्युब | Copyright © ThePostman.co.in | All Rights Reserved.