आमचे सर्व लेख आणि व्हिडीओ मिळवण्यासाठी फॉलो करा : फेसबुक | युट्युब
शिकण्यासाठी वयाचं बंधन नसतं असं आपण फक्त म्हणतो, पण हे वाक्य सत्यात उतरवून दाखवलंय मध्य प्रदेशातील एका आदिवासी महिलेने..
मध्य प्रदेशातील लोहारा गावात, आदिवासी समाजात जन्माला आलेल्या जुधीयाबाई बैगा यांनी परदेशात आपला ठसा उमटवला आहे. त्यांनी वयाच्या ७० व्या वर्षी पेन्सिल व ब्रश उचलला व चित्रकला शिकायला सुरुवात केली.
पुढच्या काही वर्षांतच भारतात अनेक ठिकाणी कला प्रदर्शनात त्यांच्या चित्रांना मोठा प्रतिसाद मिळू लागला.
नुकतंच इटलीतील मिलान शहरातील व फ्रान्स येथील एका कलादालनात इतर अनेक दिग्गज कलाकारांसमवेत त्यांची कलाकृती प्रदर्शित करण्यात आली, यामुळे त्यांची आंतरराष्ट्रीय स्तरावर देखील एक ओळख निर्माण झाली आहे.
६४ कलांपैकी एक, चित्रकला सर्वोत्कृष्ट कला समजली जाते. भारताला चित्रकलेचा वैभवशाली इतिहास आहे. अनेक ऐतिहासीक प्रसंगांचं पूर्वी कलात्मक चित्रण केलं जायचं. असंख्य ऐतिहासीक चित्र आज उपलब्ध आहे.
जी चित्र रेखाटली जायची ती त्या प्रदेशानुरूप, तेथील पारंपारिक संस्कृतीला अनुसरून चित्रित केली जायची. हा वारसा अनेक काळापर्यंत हस्तांतरित होत गेला. पण एकविसाव्या शतकात ही कला कुठेतरी लुप्त होतेय असं वाटु लागलं,पण आशेचा किरण म्हणून हीच कला जोपासण्याचं कार्य स्वामी व जुधियाबाईंसारखे लोकं करताना दिसत आहेत.
वयाच्या ४० व्या वर्षी त्यांच्या नवऱ्याचं दुखःद निधन झालं. दोन मुलं व एक मुलगी अश्या आपल्या छोट्या कुटुंबासोबत एकट्या संघर्ष करु लागल्या.
गावात निःशुल्क चित्रकला शिकवणाऱ्या आशिष स्वामींबद्दल त्यांनी ऐकलं व वयाच्या ७० व्या वर्षी त्यांच्याकडे चित्रकला शिकायला सुरुवातीला केली. साधारणत: या वयात लोकं निवृत्त होऊन आराम करणं पसंत करतात, पण जुधीयाबाईंनी नविन कलाकृती शिकण्याची उमेद दाखवली व त्यात पारंगत झाल्या .
आशिष स्वामी मध्यप्रदेशांतील आदिवासी पट्टय़ात निःशुल्क चित्रकला शिकवण्याचं कार्य करतात, जेणेकरून भारतातील पारंपरिक चित्रकला लुप्त होणार नाही व पुढच्या पिढी समोर येईल.
भारतातील पारंपरिक कलाकृतीना आंतरराष्ट्रीय पटलावर मान मिळावा यासाठी ते तळमळीने प्रयत्न करतात. दहा वर्षांपूर्वी जुधियाबाईंच्या गावी ‘जगन तस्वीरखाना’ या नावाने निःशुल्क क्लास सुरू केले. आजूबाजूच्या १०-१२ गावातील लोकं त्यांच्याकड़े शिकण्यासाठी येण्यास सुरुवात झाली. आशिष स्वामींच्या मते गावकरी आणि निसर्गाशी असलेल त्यांचं नातं चित्राला एक आगळी वेगळी छटा प्रदान करतं.
वृक्षातील बारकावे, प्राण्यांचा निरागस पणा, ते सहज टिपतात व त्यांची कलाकृती अधिक खुलते. आशिष स्वामींसारखा गुरु जूधियाबाईंना लाभला व त्यांनी देखील मिळालेल्या या संधीचं सोनं केलं!
सुरुवातीला जुधियाबाई बैगा आणि स्वामी चित्र विकून जितके पैसे मिळायचे त्यात समाधानी होते. पण हे चित्र असामान्य आहे व यांना अधिक किंमत मिळू शकते याची त्यांना जाणीव झाली. कलात्मकतेच्या आधारावर चित्रकलेची किंमत ठरावी, असं त्यांना वाटू लागलं.
यासाठी त्यांनी आपली कलाकृती भारताबाहेर विदेशातील कलादालनात प्रदर्शनासाठी नेली. त्याठिकाणी त्यांना आश्चर्यकारकरित्या मोठ्या प्रमाणावर प्रतिसाद लाभला. त्यांना प्रचंड यशप्राप्ती झाली व सर्वात महत्वाचं म्हणजे त्यांच्या कलाकृतीला उत्तम किंमत देखिल मिळाली. सध्या ३०० ते ८००० युरो अशी किंमत त्यांच्या एका चित्राची आहे
चित्र रेखाटताना त्या अगदी मुक्तपणे रेखाटतात, आकशात विहार करणाऱ्या पक्षाप्रमाणे त्यांना अनुभूती येत असते, असं बैगा अगदी उत्साहाने सांगतात.
त्या आपल्या वर्गाची आठवण सांगतांना भावुकपणे म्हणतात की, ‘वर्गाच्या पहिल्याच दिवशी त्यांना चित्रकलेत आवड निर्माण झाली होती.त्या देखील त्यांना प्राप्त होणाऱ्या आंतरराष्ट्रीय स्तरावरील प्रतिसादाबद्दल खूप खूष आहेत. पण याहून अधिक आनंद त्यांना हा आहे की त्यांच्या सुना व आजूबाजूच्या अनेक स्त्रिया चित्रकलेत त्यांच्या यशामुळे प्रेरित होऊन रस घेऊ लागल्या आहेत.
आपल्या प्रयत्नांमुळे गावातील पारंपारिक कलाकृती जगभरात पोहचली याचा देखील त्यांना अभिमान आहे.
आमचे इतर लेख वाचण्यासाठी आणि व्हिडीओ पाहण्यासाठी क्लिक करा : फेसबुक, युट्युब | Copyright © ThePostman.co.in | All Rights Reserved.
