आमचे सर्व लेख आणि व्हिडीओ मिळवण्यासाठी फॉलो करा : फेसबुक | युट्युब
संगीत हा आपल्या जीवनाचा एक अविभाज्य घटक आहे. संगीत हे मनाला शांतता प्रदान करतं, स्ट्रेसपासून मुक्ती देतं, भावनांना वाट मोकळी करून देतं.
काही महात्मे म्हणून गेले आहेत की संगीत ही मनुष्याला मिळालेली एक सर्वोत्तम अनुभूती आहे. तर काहींनी संगीताला वरदान म्हटलं आहे. इतिहासात होऊन गेलेल्या क्रू*र सम्राटांनीसुद्धा संगीतकारांचा गौरव केला आहे, इतकी संगीताची महती आहे.
इतिहासात अनेक संगीतकार होऊन गेले ज्यांच्या संगीताने असंख्य लोकांना मोहित केलं, संगीताच्या प्रेमात आकंठ बुडवलं. अकबराच्या दरबारी असलेला तानसेनच्या स्वर्गीय गायकीची तर वर्णने असंख्य तत्कालीन लेखकांनी करून ठेवले आहेत.
तो आपल्या संगीताच्या मोहिनीने आकाशातून पाऊस पाडायचा अशी आख्यायिका प्रचलित आहे.
या तानसेन प्रमाणे एक असाच अवलिया सोळाव्या शतकात युरोपात उदयास आला, ज्याने आपल्या संगीत मोहिनीने असंख्यांना मंत्रमुग्ध तर केलंच पण आधुनिक संगीताचा पाया देखील घालून दिला. त्या महान संगीतकाराचं नाव होतं वूल्फगँग अमेडेउस मोझार्ट, ज्याने आपल्या सिंफनीने जगाला अजूनही वेड लावलं आहे. आजही त्याचा संगीतातील रचनांचा वापर नव्या गाण्यांच्या निर्मितीत केला जातो.
आजही लोक त्याच्या संगीत रचनांना ऐकण्यासाठी ऑपेरा हाऊसमध्ये गर्दी करतात.
मोझार्टचा जन्म २७ जानेवारी १७५६ मध्ये ऑस्ट्रियाच्या साल्झबर्ग येथे एका गरीब कुटुंबात झाला. त्याचे वडील लियोपोल्ड मोझार्ट हे साल्झबर्गच्या चर्चमध्ये व्हायोलिन वादन करायचे. लियोपोल्ड आणि त्यांच्या पत्नी एना मारी यांनी आपल्या मुलांवर बालपणापासूनच संगीताचे संस्कार करायला सुरवात केली.
वयाच्या सहाव्या वर्षीच मोझार्ट एक म्युझिक कंपोझर बनला होता. १७६२ सालापासूनच मोझार्टचे वडील लियोपोल्ड यांनी त्याला स्टेजवर परफॉर्म करायला लावले. त्याने व त्याचा बहिणीने तेव्हापासूनच प्रसिद्धी मिळवायला सुरवात केली.
त्यांना युरोपच्या वेगवेगळ्या भागातून संगीत कार्यक्रमासाठी आमंत्रणं येऊ लागली. फ्रान्स, इटली आणि इंग्लंडमध्ये त्याने खूप प्रसिद्धी मिळवली. त्याला जागतिक दर्जाचा बाल संगीतकार म्हणून ख्याती मिळाली.
त्याचा संगीतातील किमया बघून प्रेक्षकांनी त्याला देवदूत म्हणायला सुरवात केली होती. एवढ्या कमी वयात संगीताची इतकी प्रतिभा असलेला त्या काळात तो एकमेव होता. त्याचा स्वर्गीय संगीतावर जोनान ख्रिश्चन बॅच हा ब्रिटिश संगीतकार प्रचंड मोहित झाला, त्याने मोझार्टला आपल्याकडे काही काळासाठी प्रशिक्षणासाठी ठेऊन घेतले.
मोझार्टने वयाच्या दहाव्या वर्षी संगीत सरगमी घेण्यास सुरुवात केली. त्याचा मैफिलींना मोठ्या संख्येने लोक उपस्थित राहत होते. त्याने १७६६ ते १७६९ हा काळ साल्झबर्गच्या इंस्ट्रुमेन्टल म्युझिक स्कुलमध्ये घालवला ज्यात त्याने संगीताबद्दल विलक्षण ज्ञान प्राप्ती केली. यातूनच त्याचा पहिला ऑपेरा नावारूपास आला. त्याने जर्मन संगीत पद्धतीनेच त्या ऑपेराची निर्मिती केली होती.
ज्याला ‘बेस्टीन ऊन बेस्टीने’ असं जर्मन नाव देण्यात आलं.
मोझार्टला एकीकडे प्रसिद्धी मिळत होती तर दुसरीकडे आर्थिक विवंचनेने तो ग्रस्त होता. त्याच्या वडिलांनी वयाच्या चौदाव्या वर्षी त्याची घरातून हकालपट्टी केली होती. या विवंचनेतून त्याने इटली गाठली आणि म्युझिक कंपोझरची नोकरी शोधू लागला.
परंतु हा वाईट काळ जास्त टिकला नाही. त्याला मिलान शहरात त्याच्या ऑपेरासाठी कमिशन मिळायला सुरुवात झाली. त्याच्या संगीताने व्हॅटिकनच्या पोपला देखील वेड लावले.
त्याला प्रतिष्ठित अशा ‘व्हॅटिकन्स नाईट’ या सन्मानाने गौरवण्यात आलं. त्याला इटलीच्या अकॅडमिया फिलॅर्मोनिकाचे सभासदत्व अटींना डावलून प्रदान करण्यात आलं, ज्यात २० वर्षांखालील तो पहिला सभासद होता. त्याने वयाच्या सोळाव्या वर्षी हा सन्मान मिळवला होता.
मोझार्ट त्यानंतर साल्झबर्गला परतला, या दरम्यान त्याने तीन नव्या ऑपेरांना जन्म दिला.
मिट्रीडेट, अस्कनीयो इन अल्बा, ल्युसियो सिला असे या तीन ऑपेरांचे नाव होते.
याबरोबरच त्याने लिहिलेल्या काही सिंफनींची त्याने पुनर्निमिती केली. पण साल्झबर्गमध्ये राहून भविष्यात काही प्राप्ती होईल याची शाश्वती नव्हती म्हणून त्याने पॅरिसची वाट धरली.
पॅरिस त्याच्यासाठी एक महाद्वार असलं तरी पॅरिसमध्ये त्याला सुरुवातीचे आठ महिने आर्थिक हलाखीच्या परिस्थितीत काढावे लागले. नंतर त्याने पॅरिसमध्ये तीन वर्ष आयुष्य व्यतीत केले पण यात त्याला विशेष असं यश काही मिळवता आलं नाही. मग शेवटी तो पुन्हा साल्झबर्गला परतला, दरम्यानचा काळात त्याला मातृशोक झाला. पॅरिसहून परतल्यावर त्याने व्हायोलिनवर आधारित दोन आणि बासरीवर आधारित एक अशा तीन ऑपेरांची रचना केली.
त्याचा या रचनांना सर्वदूर प्रसिद्धी मिळाली. सोबतच त्याने पैसे कमविण्यासाठी संगीत शिकवण्याचं कार्य देखील हाती घेतलं. पुढे तो साल्झबर्गहुन व्हिएन्नाला गेला. याठिकाणी तो स्थायिक झाला.
त्याने या ठिकाणी मिश्र संगीताची आणि काही विशिष्ट धुनींची निर्मिती केली, जी त्याकाळात कोणालाच शक्य नव्हती.
त्याच्या संगीताला व्हिएन्नामध्ये राजाश्रय मिळाला. त्याला प्रसिद्धी मिळाली.
१७८५ मध्ये फ्रेडरिक विल्यम या राजाच्या स्मरणार्थ सहा क्वार्टज् आणि १७८९ मध्ये तीन क्वार्टज् अशा तीन अत्यंत कठीण सांगीतिक रचनांची निर्मिती केली. १७८८ मध्ये सहा महिन्यात सहा सिंफनी कम्पोज करण्याचा विक्रम त्याने केला. आता त्याच्या नावाची चर्चा सर्वदूर पसरली होती. बऱ्यापैकी प्रसिद्धी तर मिळाली, सोबतच आर्थिक स्थैर्य देखील आले. मोझार्टने पुढे चार इटालियन ऑपेरांची निर्मिती केली, त्यानंतर तो पुन्हा जर्मन ऑपेराकडे वळला, त्याने असंख्य स्वर्गीय रचनांची निर्मिती या काळात केली.
मॅजिक फ्लूट हा त्याने कम्पोज केलेला शेवटचा ऑपेरा होता.
त्यानंतर तो आजारी पडला व त्याची प्रकृती खालावत गेली. मोझार्टने मृत्यूशय्येवर असताना देखील एका ऑपेराची निर्मिती करायला घेतली होती. पण तो ऑपेरा पूर्ण होण्याआधीच ५ डिसेंबर १७९१ रोजी त्याचा मृत्यू झाला. पुढे प्यूपिल नामक विद्यार्थ्याने त्या ऑपेराला पूर्ण करून प्रसिद्ध केले.
मोझार्टने त्याचं आयुष्य संगीताला वाहिलं होतं. आज त्या संगीताच्या रूपानेच त्याला अमरत्व प्रदान केलं आहे.
आमचे इतर लेख वाचण्यासाठी आणि व्हिडीओ पाहण्यासाठी क्लिक करा : फेसबुक, युट्युब | Copyright © ThePostman.co.in | All Rights Reserved.
