आपण चायनीज म्हणून खातो त्या हक्का नूडल्स चीनवरून नाही तर आपल्या कलकत्त्यावरून आल्यात

आमचे सर्व लेख आणि व्हिडीओ मिळवण्यासाठी फॉलो करा : फेसबुक | युट्युब 

चायनिज ॲप्सवर बंदी असली आणि ‘बी इंडियन बाय इंडियन’चा नारा देत चायनिज वस्तूंवर बहिष्कार घातला असला तरिही एक गोष्ट मात्र आहे जिचा त्याग भारतीयांनी केलेला नाही आणि करणं शक्यही नाही कारण ती गोष्ट आता भारतीयांच्या पोटाशी निगडित आहे. ही गोष्ट आहे, चायनिज पदार्थ! अनेक चायनिज पदार्थ जे चीनी लोक खात नाहीतच पण त्यांना माहितही नसतील असे चायनिज पदार्थ भारतीय माणूस मिटक्या मारत खात असतो. आपल्या भारतीयांची हीच खासियत आहे, जगभरातले यच्चयावत पदार्थ भारतीय स्वयंपाकघरात इथल्या मसाल्यात घोळवून केले जातात. त्या पदार्थातालं परकीयपण काढून त्यांना आपलंसं केलं जातं.

असे अनेक पदार्थ आहेत जे परदेशी आहेत हे सांगूनही खरं वाटणार नाही. उदाहरणार्थ, तुर्कीशांचं लाडकं वांग्याचं भरीत आज बिहारी, मध्यप्रदेशी चोखा, नागपुरी, खानदेशी झणझणीत परतलेलं, दक्षिण महाराष्ट्रात दही घालून केलेलं अशा शेकडो प्रकारानी बनवून खाल्लं जातं आणि वर आमच्याकडे असं बनवतात भरीत म्हणून बढायाही मारल्या जातात. इटालियन पिझ्झाला तर इतकं भारतीय बनवून टाकलं आहे की फ़क्त आता रात्री उरलेल्या पिझ्झ्याला सकाळी कुस्करा करुन फ़ोडणीला टाकणं बाकी आहे. 

चायनिज पदार्थांना भारतानं इतकं आपलं म्हटलं आहे की अधिकृतरित्या काही पदार्थांचं भारतीयीकरण करुन टाकलं आहे आणि त्या पदार्थांना इंडोचायनिज कुझिन म्हणून ओळखलं जातं.

मुळात चायनिज पदार्थ आपल्या इथल्यासारखे चमचमीत आणि मसालेदार नसतात. कच्चं, शिजवून, उकडून, उकळून खाण्यावर त्यांचा भर असतो. परतणं, तळणं हे कमीच असतं. मात्र आपल्याकडच्या लोकप्रिय चायनिज पदार्थांची यादी पाहिली तर वरच्या स्थानावर मंचुरियन आणि स्प्रिंग रोल दिसतील. यातही पुन्हा ड्रॅगन रोल नावाचा झणझणीत पर्याय आहेच. नुसती पाककृती बघूनच चायनिज लोकांच्या कानातून धूर निघेल असे हे झणझणीत पदार्थ आहेत.

शेझवान प्रकारातले पदार्थ त्याच्या तिखटपणामुळे ओळखलेही जातात आणि लोकप्रियही आहेत. शेझवानच्या अगदी विरुध्द चव असणारे हक्का. नूडल्सचा हा प्रकारही भारतीय लोकांमध्ये खूप लोकप्रिय आहे. ज्यांना फ़ारसं तिखट आवडत नाही त्यांच्यात विशेष लोकप्रिय असे हक्का नूडल्स हे इंडो-चायनिज कुझिनचं प्रतिक आहेत. चायनिज पदार्थांना अधिकृतरित्या भारतीय करण्याचं श्रेय हक्का नूडल्सला आहे.

भारतात कोलकत्यात रहाणार्‍या चायनिज लोकांनी या पदार्थाची चव सर्वप्रथम भारतीयांना करून दिली. चायनिज लोकांनी भारतीयांसाठी खास बनविलेला हा पदार्थ आहे. हक्का नूडल्समुळे भारतीय आणि चायनिज पाककृतींचे एक चमचमीत मिश्रण जन्माला आले.

कोलकत्यातील चायना टाऊनमधे शोध लागलेला हा पदार्थ आज भारतातील प्रत्येक शहरातील चायनिज गाड्यांपासून ते फ़ाईव्हस्टार हॉटेलपर्यंत आवडीनं खाल्ला जातो. 

विसाव्या शतकात अनेक चायनिज लोक भारतात आले आणि इथेच स्थायिक झाले. त्यांनी त्यांच्या छोट्या छोट्या स्वतंत्र वसाहती वसविल्या. अठराव्या शतकात माओ झेडोंगच्या कम्युनिस्ट राजवटीत आणि पहिल्या महायु*ध्दात हक्का चिनी लोकांचे स्थलांतर झाले. मूळचे चिनच्या हक्का भाषिक प्रांतातील हे लोक मोठ्या प्रमाणात भारतात स्थलांतरीत झाले. कोलकत्ता आणि मद्रास बंदरावर ही मंडळी येऊन थडकली आणि प्रामुख्यानं कोलकत्त्यात प्रस्थापित झाली.

दीडशे वर्षांहून अधिक काळ ही मंडळी भारतात राहत आहेत. असं सांगितलं जातं की, आजच्या घडीला दोन हजाराहून अधिक चायनिज भारतात रहातात. हे लोक भारतात आले ते त्यांच्या देशातील खाद्यपदार्थांची चव घेऊनच. भारतीयांना ही खाद्यसंस्कृती नवीन होती. नूडल्स या आपल्याकडील शेवयांशी साधर्म्य राखणारे असले तरिही ते बनविण्याची पध्दत पूर्ण वेगळी असल्यानं या खाद्यसंस्कृतीविषयी कुतुहल निर्माण होणं सहाजिक होतं. मात्र हे कुतुहल फ़ार काळ टिकलं नाही कारण भारतीयांना मसालेदार खाण्याची आवड. यातूनच मग भारतीयांना आवडेल असं चायनिज बनवण्याच्या या शोधातून हक्का नूडल्सचा जन्म झाला.

भारतातील पहिल्या चायनिज रेस्टॉरंटमध्ये हक्का नूडल्स भारतीयांना खाऊ घातले गेले आणि तिथूनच या चायनिज पदार्थाची लोकप्रियता वाढीस लागली.

हक्का नूडल्स खमीर न घातलेल्या आणि न आंबवलेल्या गव्हाच्या रिफ़ाईंड पिठापासून बनविले जातात आणि म्हणूनच ते चपटे-जाड असतात. हे उकडलेले असतात आणि नंतर तेल, भाज्या, सोय सॉससहित चायनीज वोकमधे तळलेले असतात. शेझवान नूडल्स मिरचीच्या झटक्याच्या सॉसमधे घोळवलेले असतात तर हक्का सोयबीन सॉसमधे घोळविलेले तुलनेनं कमी तिखट चवीचे. दीडशे वर्षांचा इतिहास असलेले भारतातले चायनिज पदार्थ आज इथल्या खाद्यसंस्कृतीचा अविभाज्य भाग बनले आहेत.

आमचे इतर लेख वाचण्यासाठी आणि व्हिडीओ पाहण्यासाठी क्लिक करा : फेसबुक, युट्युब | Copyright © ThePostman.co.in | All Rights Reserved.