आमचे इतर लेख वाचण्यासाठी आणि व्हिडीओ पाहण्यासाठी क्लिक करा : फेसबुक , युट्युब
पूर्वी पैसे कमावण्यासाठी मर्यादित साधने होती. पण काळ जसा पुढे जात आहे तसतशी पैसे कमावण्याची साधने वाढत चालली आहेत. स्टॉक मार्केटचं डिजिटलायझेशन, कंपन्यांचे बॉण्ड्स, फिक्स डिपॉजिट याशिवाय आता ‘क्रिप्टोकरन्सी’सुद्धा गुंतवणूकीचा एक रिस्की पण फायदेशीर पर्याय म्हणून समोर आला आहे. बिटकॉइन ही सर्वांत प्रसिद्ध क्रिप्टोकरन्सी आहे.
- बिटकॉईन्स आणि क्रिप्टोकरन्सी:
बिटकॉइन सिटीबद्दल जाणून घेण्यापूर्वी आपल्याला बिटकॉईन्स आणि क्रिप्टोकरन्सी यांच्याबद्दल जाणून घ्यावं लागेल.
बिटकॉइन कोणत्याही मध्यवर्ती बँक किंवा प्रशासक अथवा रेग्युलेटरशिवाय वापरण्यात येणारे डिजिटल चलन आहे. हे चलन कोणत्याही मध्यस्थांशिवाय ‘पीअर-टू-पीअर नेटवर्क’वर एकाकडून दुसऱ्याकडे पाठवता येऊ शकतात. क्रिप्टोग्राफी म्हणजे माहिती सुरक्षित आणि गुप्त ठेवण्याचे तंत्रज्ञान. गेल्या काही वर्षांत बिटकॉइनचे व्यवहार लक्षणीयरीत्या वाढले आहेत.
‘पीअर-टू-पीअर नेटवर्क’ म्हणजे खरं तर एकाच गटातील लोकांच्या वर्कलोड्सचे विभाजन करणारे नेटवर्किंग ऍप्लिकेशन. मात्र या गटातील लोकांना समान विशेषाधिकार प्राप्त असावेत. बिटकॉइन व्यवहारामध्ये, फक्त ज्या लोकांकडे बिटकॉईन्स आहेत (ज्यांनी पैसे खर्च करून बिटकॉईन्स खरेदी केले असे) असे सर्व लोक एका सामान नेटवर्क मध्ये जोडले जातात. याच नेटवर्कचा वापर करून बिटकॉईन्सचे व्यवहार होतात. फक्त हे ‘पेमेंट नेटवर्क’ काही क्रिप्टोग्राफिक नियमांवर चालते.
बिटकॉइनप्रमाणेच अनेक क्रिप्टोकरन्सीज आहेत. यामध्ये इथेरियम, टेथर, कार्डानो, रिपल, इत्यादींचा समावेश होतो, आणि रोज यांच्या दरांमध्ये स्टॉकमार्केट सारखेच चढ-उतार होत असतात. बिटकॉइन आणि अन्य क्रिप्टोकरन्सीज या भौतिक रूपात अस्तित्वात नाहीत.
क्रिप्टो करन्सी हे एक प्रकारचे आभासी चलन आहे. या तंत्रज्ञानामध्ये विशिष्ट फॉरमॅट असलेल्या डिजिटल फाइल्स चलन म्हणून वापरल्या जातात. या फाइल्स क्रिप्टोग्राफी तंत्राचा वापर करून तयार केलेल्या असतात आणि त्यामध्ये विशिष्ट प्रकारची डिजिटल सिग्नेचर वापरलेली असते. त्यामुळे हे व्यवहार सुरक्षित राहतात आणि त्या व्यवहारांची सत्यासत्यता पडताळता येते.
क्रिप्टोकरन्सीचा शोध २००८ साली एका अज्ञात व्यक्तीने किंवा ‘सातोशी नाकामोटो’ नावाच्या लोकांच्या गटाने लावला होता. जेव्हा याची अंमलबजावणी ओपन-सोर्स सॉफ्टवेअर म्हणून झाली तेव्हा २००९ साली क्रिप्टोकरन्सी प्रत्यक्ष वापरण्यास सुरुवात झाली.
- क्रिप्टोकरंसीवरील बंदी:
जगातील अनेक देशांनी बिटकॉइन आणि क्रिप्टोकरन्सीवर विविध कारणांमुळे बंदी देखील घातली असून यामध्ये चीन, इंडोनेशिया, तुर्कस्तान आणि इजिप्त या प्रमुख देशांचा समावेश होतो. पण असाही एक देश आहे ज्याने क्रिप्टोकरन्सीच्या वापरावर भर देऊन देशामध्ये गुंतवणूक वाढवण्याचा प्रयत्न केला आहे. या देशामध्ये एक असे शहर वसवले जाईल, ज्याठिकाणचे व्यवहार बिटकॉईन्सवर चालतील आणि ते शहर संपूर्णतः बिटकॉईन्सवरच अवलंबून असेल.
- ‘बिटकॉइन’ सिटी:
एल-साल्वाडोर जगातील पहिली “बिटकॉइन सिटी” तयार करण्याची योजना आखत आहे. या बिटकॉइन सिटीला बिटकॉइन-समर्थित बाँडद्वारे निधी दिला गेला आहे. एल-साल्वाडोरने २०२२ साली प्रारंभिक बॉण्ड्स इश्यू करण्याची योजना आखली आहे. मध्य अमेरिकन देशांत गुंतवणूक वाढवण्यासाठी क्रिप्टोकरन्सीचा वापर करण्यावर भर दिला जात आहे. ही बिटकॉइन सिटी एल-साल्वाडोरच्या ‘ला-युनियन’ या राज्याच्या पूर्व भागात तयार करण्यात येणार आहे.
नियोजित बिटकॉइन सिटी अत्याधुनिक असेल. या बिटकॉइन सिटीला ज्वालामुखीच्या माध्यमातून ‘भू-औष्णिक’ ऊर्जा मिळणार असून त्यावर ‘वॅट’ वगळता इतर कोणताही टॅक्स लावला जाणार नाही. एल-साल्वाडोरच्या राष्ट्राध्यक्षांनी जगभरातील बिटकॉइनचा व्यापार करणाऱ्यांना आगामी काळात गुंतवणूक करण्यासाठी आणि हवे तितके पैसे कमावण्यासाठी बिटकॉइन सिटीमध्ये येण्याचे आवाहन केले आहे.
या बिटकॉइन सिटीमध्ये आकारण्यात आलेल्या व्हॅटपैकी निम्मी रक्कम शहराच्या उभारणीसाठी देण्यात आलेल्या बॉण्ड्सच्या निधीच्या परताव्यासाठी वापरली जाईल आणि उर्वरित निधी कचरा संकलनासारख्या सेवांसाठी देण्यात येईल. एल-साल्वाडोरचे राष्ट्राध्यक्ष बुकेले यांच्या मते, सार्वजनिक पायाभूत सुविधांसाठी अंदाजे ३ लाख बिटकॉइन्स खर्च होतील.
यावर्षी सप्टेंबरमध्ये एल-साल्वाडोर हा बिटकॉइन ‘लीगल टेंडर’ म्हणून स्वीकारणारा जगातील पहिला देश ठरला. बुकेले हे लोकप्रिय अध्यक्ष असले तरी, ओपिनियन पोल्सनुसार, एल-साल्वाडोरच्या नागरिकांना बुकेलेंच्या बिटकॉइन प्रेमाविषयी शंका असल्याचे दिसून आले आहे. तसेच बिटकॉइनविषयी कमी जागरूकतेमुळे किंवा ते बऱ्याच जणांना माहिती नसल्याने सरकारविरोधात निषेध वाढला आहे.
एल-साल्वाडोरचे राष्ट्राध्यक्ष आपल्या नियोजित बिटकॉइन सिटीची तुलना ‘अलेक्झांडरने’ स्थापन केलेल्या ‘अलेक्सान्ड्रिया’सारख्या शहरांशी करतात. त्यांनी सांगितल्यानुसार, बिटकॉइन शहर गोलाकार असेल. यामध्ये विमानतळ, निवासी क्षेत्र आणि व्यावसायिक क्षेत्र असेल. हे शहर हवेतून बिटकॉइनच्या चिन्हासारखे (₿) दिसावे यासाठी विशिष्ट पद्धतीने तयार केलेला मध्यवर्ती प्लाझासुद्धा या नियोजित शहराला आहे.
पाच वर्षांच्या लॉक-अप नंतर, गुंतवणूकदारांना “अतिरिक्त कूपन” (म्हणजेच बॉण्ड्सवर मिळणारे व्याज) देण्यासाठी काही बिटकॉइनची विक्री सुरू करण्यात येईल, त्यामुळे क्रिप्टोकरन्सीचे मूल्य प्रभावीपणे वाढत राहील असे मत मांडून ‘ब्लॉकचेन टेक्नॉलॉजी प्रोव्हायडर आणि ब्लॉकस्ट्रीमचे मुख्य धोरण अधिकारी’ ‘मो’ म्हणाले, “बिटकॉइन सिटीमुळे आगामी काळात एल-साल्वाडोर हे जगाचे आर्थिक केंद्र बनणार आहे.”
क्रिप्टो एक्स्चेंज फर्म ‘बिटफाइनेक्स’ कंपनीला मो यांच्या या संकल्पनेत बाँडसाठी “बुकरनर” म्हणून सूचीबद्ध केले गेले आहे. इन्व्हेस्टमेंट बँकिंगमध्ये, बुकरनर हा सहसा इक्विटी, डेट किंवा हायब्रीड सिक्युरिटीज इश्यून्समध्ये मुख्य समन्वयक असतो. आर्थिक जोखीम कमी करण्यासाठी बुकरनर सहसा इतर गुंतवणूक बँकांसोबत मिळून कामे करतो.
बिटकॉइन सिटीची ही संकल्पना आणि सरकारी पातळीवर बिटकॉईन्सचा विचार करणे कितपत फायदेशीर ठरते हे पाहणे औत्सुक्याचे असेल. भारतात, २९ नोव्हेंबरपासून सुरू होणाऱ्या संसदेच्या हिवाळी अधिवेशनापूर्वी किंवा त्यादरम्यान केंद्रीय मंत्रिमंडळाच्या बैठकीत क्रिप्टोकरन्सीवरील सर्वसमावेशक विधेयक मंजुरीसाठी मांडले जाण्याची शक्यता आहे अशा बातम्या येत आहेत. तेव्हा दिल्ली क्रिप्टोकरन्सीवर काय निर्णय घेते यावरून भारतातील बिटकॉईन्सच्या संपूर्ण कायदेशीर व्यवहारांचे भवितव्य ठरेल.
आमचे इतर लेख वाचण्यासाठी आणि व्हिडीओ पाहण्यासाठी क्लिक करा : फेसबुक , युट्युब | Copyright © ThePostman.co.in | All Rights Reserved.